بررسی نقش دفاع مقدس در زبان انگلیسی.
ارتباط میان ترجمه و جامعه از دیرباز در مطالعات ترجمه مطرح و بررسی شده است. ترجمه پژوهان غربی ترجمه را نوعی رفتار اجتماعی می دانند. از نظر آنها مترجم به نظام اجتماعی تعلق دارد، پس در جامعه تعریف می شود و نقشی اجتماعی دارد. متنی هم که او تولید می کند، یعنی متن ترجمه، در جامعه تولید و مصرف می شود.
ترجمه نیز یکی از ابزار تولید ادبی بود. از طریق ترجمه، آثار ادبی و سینمایی ملل دیگر راه به جامعۀ آن دوران می یافتند. مقاله حاضر بر این فرض استوار است که بررسی جریان ترجمه در آن دوران می تواند بخشی از زوایای ناکاویدۀ عرصۀ ادبیات را در آن زمان مشخص کند و تحلیل جریان های ترجمه در بستر جامعه و از نگاه جامعه شناختی می تواند به درک بهتر جامعه آن دوران در بستر تغییرات تاریخی کمک کند.
ارتباط میان ترجمه و جامعه از دیرباز در مطالعات ترجمه مطرح و بررسی شده است. ترجمه پژوهان غربی ترجمه را نوعی رفتار اجتماعی می دانند. از نظر آنها مترجم به نظام اجتماعی تعلق دارد، پس در جامعه تعریف می شود و نقشی اجتماعی دارد. متنی هم که او تولید می کند، یعنی متن ترجمه، در جامعه تولید و مصرف می شود. آنها همچنین معتقدند که چون جامعه و نهادهای اجتماعی، انتخاب، تولید، توزیع و مصرف ترجمه ها را بر عهده دارند. پس راهکارهای ترجمه را در هر جامعه و در هر دوران تعیین می کنند
کلیدواژگان: دفاع مقدس، ترجمۀ ادبی، ادبیات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق، ترجمه و دفاع مقدس.
دفاع در لغت به معنای مراقبت کردن است....
پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس بر آن است با استفاده از محققان و کارشناسان مجرب، دسترسی آسان و سریع پژوهشگران به مطالب انگلیسی مربوط به جنگ تحمیلی عراق علیه ایران را مهیا نماید. بنابراین، مجموعه ای را با عنوان "منبع شناسی انگلیسی دفاع مقدس" تدوین کرده است. این اثر در سه قالب (کتب،پایان نامه ها و مقالات) حوزه دفاع مقدس جمع آوری گردیده که در چند دهه اخیر به چاپ رسیده اند. پژوهشگاه در نظر دارد در آینده به تدوین منبع شناسی دفاع مقدس به زبان های آلمانی،فرانسوی و عربی نیز اهتمام ورزد.
برای پاسخ دادن به سؤال های اول، دوم و سوم از نظریۀ نظام چندگانه اون زوهار (۱۹۷۸/۲۰۰۰) استفاده شده است. طبق نظریۀ نظام چندگانۀ ادبی اون زوهار (۱۹۷۸/۲۰۰۰) ادبیات ترجمه شده گاه “جایگاه اصلی” را در نظام ادبیات مقصد اشغال می کند و گاه “جایگاه فرعی” را. جایگاه اصلی وقتی است که ادبیات ترجمه ای “نوآوری” دارد، “غیر متعارف” است، مدل ها یا ژانرهای نو را به ادبیات مقصد وارد می کند، و در ادبیات مقصد “اثرگذار” است، یعنی منجر به تولید صورت های نویی می شود که در نظام ادبیات مقصد جا باز می کنند و تغییر ایجاد می کنند. در این شرایط ترجمه ها مبدأ-مدار می شوند، یعنی راهکار غالب ترجمه تحت اللفظی است که موجب می شود متن مقصد رنگ و بوی بیگانه داشته باشد. ادبیات ترجمه ای وقتی جایگاه فرعی اشغال می کند که “تأثیری در نظام ادبیات مقصد ندارد”، “محافظه کار” است و صورت ها و قالب های جا افتاده و کلیشه ای را دنبال می کند. در این شرایط ترجمه مقصد-مدار می شود، یعنی ترجمه ای که رنگ و بوی بیگانگی ندارد. راهکار غالب در این جا روان سازی و طبیعی سازی است.
برای پاسخ دادن به سؤال های چهارم و پنجم، از مدل سه وجهی نقد ترجمه فرح‌زاد (۲۰۰۹/ ۲۰۱۲) استفاده شده است. در این مدل نقد ترجمه از دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی انجام می گیرد، یعنی انتخاب های ترجمه ای ابتدا تحلیل می شوند و سپس با توجه به مؤلفه های اجتماعی، سیاسی و تاریخی مربوط به زمان تولید متن های مبدأ و مقصد از لحاظ ایدئولوژیک تبیین می شوند
کتاب‌های پرمخاطب دا، زیتون سرخ، یک دریا ستاره، یکشنبه آخر و پاییز 59 برای ترجمه به زبان انگلیسی انتخاب شدند.
کتاب‌های پرمخاطب دا، زیتون سرخ، یک دریا ستاره، یکشنبه آخر و پاییز 59 را برای ترجمه به زبان انگلیسی انتخاب شدند و پال اسپراکمن، مترجم آمریکایی برگردان 100 صفحه از کتاب "دا " را به پایان رسانده است.
شورای ترجمه مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، برای آشنایی بیشتر مردم سایر کشورها با وقایع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، 5 عنوان کتاب چاپ شده توسط انتشارات سوره مهر را برای ترجمه به زبان انگلیسی انتخاب کرده است.
این شورا کتاب‌های پرمخاطب «دا» (خاطرات زهرا حسینی با تدوین اعظم حسینی)، «زیتون سرخ» (خاطرات ناهید یوسفیان) و «یک دریا ستاره» (خاطرات زهرا تعجب)، نوشته قاسم یاحسینی، «یکشنبه آخر» (خاطرات خودنوشت معصومه رامهرمزی) و «پاییز 59» (خاطرات زهره ستوده با تدوین رقیه میرابوالقاسمی) را برای ترجمه به زبان انگلیسی معرفی کرده‌اند.
محوریت تمام این آثار، نقش زنان در سال‌های جنگ تحمیلی است و از بین آنها، کتاب "دا " توسط پال اسپراکمن، مترجم آمریکایی در حال ترجمه است.
برگردان 100 صفحه از این اثر به زبان انگلیسی صورت گرفته و قرار است به زبان‌های ترکی استانبولی ، عربی و اردو نیز ترجمه شود.
کتاب «زیتون سرخ» هم توسط جیمز کلارک در حال ترجمه به زبان انگلیسی است.سایر کتاب‌ها نیز در مسیر انتخاب مترجم قرار دارند و پس از ترجمه در آمریکا منتشر می‌شوند.
پیش از این کتاب‌های «سفر به گرای 270 درجه» نوشته احمد دهقان، «شطرنج با ماشین قیامت» و «داستان‌های شهر جنگی» نوشته حبیب احمدزاده و «اسماعیل» تالیف حسین فردی، از انتشارات سوره مهر به زبان انگلیسی ترجمه شده‌اند.
